Ανθοκυανίνη (Anthocyanin)

Γενικά:

Τα χρώματα των λουλουδιών οφείλονται σε διάφορες χρωστικές ουσίες που αναπτύσσονται στους ιστούς τους. Ανάλογα με την χρωστική ουσία, αντανακλώνται διαφορετικά μήκη κύματος φωτός και βλέπουμε το κάθε χρώμα. Για τις κόκκινες, μοβ και μπλε αποχρώσεις η υπεύθυνη χρωστική είναι η ανθοκυανίνη [(anthocyanin = άνθος + κυανό)]. Η “αντίθετη” χρωστική είναι η ανθοξανθίνη [anthoxanthin (άνθος + ξανθό)] η οποία και είναι υπεύθυνη για τα λευκά και κίτρινα χρώματα στα λουλούδια. Η ανθοκυανίνη εκτός από την ομορφιά της απόχρωσης όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς, εξυπηρετεί έναν βασικότερο στόχο: να προσελκύσει επικονιαστές. Τα κόκκινα και μοβ άνθη έχει παρατηρηθεί πως προσελκύουν έντονα τις πεταλούδες και τα κολίμπρι (μικροσκοπικά πουλιά που τρέφονται με νέκταρ). Ενώ στα φρούτα προσελκύει ζώα, που τρώγοντας τα, βοηθούν στην διασπορά των σπόρων.

Εκτός από κόκκινα, μοβ και μπλε άνθη στις ορχιδέες όμως η συγκεκριμένη χρωστική ουσία μπορεί να βρίσκεται υπό προϋποθέσεις και σε τμήματα του φυτού (κυρίως τα φύλλα).  Σε ιδανικές συνθήκες έντασης φωτός το φυτό αναπτύσσει στους ιστούς των φύλλων του ανθοκυανίνη ως μέθοδο αντηλιακής προστασίας. Λόγω του κόκκινου χρώματος της απορροφά την μπλε-πράσινη ακτινοβολία UV προστατεύοντας τα κύτταρα από βλάβες. Έτσι κόκκινες ή ακόμη και μαύρες κηλίδες εμφανίζονται στα φύλλα, ολόκληρα φύλλα εμφανίζουν μια κοκκινωπή απόχρωση σαν πατίνα ή ακόμη και νέοι ψευδοβολβοί αναπτύσσονται κόκκινοι αρχικά.

Καλή κατάσταση της ορχιδέας σας:

Εξετάζοντας την ορχιδέα σας για τυχών ασθένειες θα πρέπει να έχετε πάντα υπόψιν σας πως μαύρα στίγματα ανθοκυανίνης με μια ματιά μπορεί να μοιάζουν με βακτηριδιακή μόλυνση των φύλλων ή με μυκητίαση. Ένας εύκολος τρόπος να τα ξεχωρίσετε είναι πως στην περίπτωση μαύρων στιγμάτων ανθοκυανίνης, η “μαυρίλα” είναι μέσα στον ιστό και στην αφή δεν εμφανίζει αλλοίωση της επιφάνειας. Το φύλλο δηλαδή στο άγγιγμα σας είναι το ίδιο στιλπνό και στα μαύρα σημεία. Επίσης δεν αλλοιώνεται περαιτέρω το τμήμα του φυτού σας και δεν υπάρχει κίτρινος δακτύλιος γύρο από το μαύρο στίγμα (όπως συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις μόλυνσης).

Σε κάποια είδη ορχιδέας όπως οι καττλέγιες μια κόκκινη “πατίνα” ή στίγματα (ακόμη και μαύρα) στα νέα φύλλα καταδεικνύουν τα ιδανικά επίπεδα φωτός, σε άλλα είδη όπως οι φαλαινόψις η εμφάνιση κόκκινης “πατίνας” στα φύλλα είναι σημάδι πως το φυτό λαμβάνει περισσότερο φως από όσο χρειάζεται και καλό είναι να μειώσετε την έκθεση στον απευθείας ήλιο.

Αν δεν έχει τύχει να παρατηρήσετε το φαινόμενο αυτής της αντηλιακής προστασίας σε κάποια ορχιδέα σας ή αν δεν έχετε ακόμη κάποια ορχιδέα… Ένα παράδειγμα φυτού που χρησιμοποιεί ανθοκυανίνη ως αντηλιακή προστασία που σίγουρα όλοι μας έχουμε δει, είναι η τριανταφυλλιά. Σίγουρα έχετε παρατηρήσει πως τα νέα φύλλα της τριανταφυλλιάς είναι κόκκινα και αργότερα πρασινίζουν.

Ανθοφορία:

Σε περίπτωση που τα άνθη της ορχιδέας σας είναι κόκκινου, μοβ ή μπλε χρώματος η επιπλέον έκθεση στο ηλιακό φως που δημιουργεί την εμφάνιση ανθοκυανίνης στα φύλλα, θα βοηθήσει σε ένα πιο έντονο χρώμα των λουλουδιών αλλά ταυτόχρονα θα μειώσει το μέγεθος τους! Αν τα άνθη στην ορχιδέα σας είναι λευκού ή κίτρινου χρώματος αλλά στην γενεαλογία του φυτού υπάρχει κάποιο κόκκινου, μοβ ή μπλε  χρώματος, τότε πιθανόν το τελικό τους χρώμα να μην είναι καθαρό. Επιπλέον λευκά ή κίτρινα λουλούδια όταν υπερεκτίθενται στο φως μπορεί να γίνουν πράσινα ή κιτρινοπράσινα. Μην ξεχνάτε πως τα άνθη δεν είναι παρά διαφοροποιημένα φύλλα και υπό συνθήκες η χλωροφύλλη μπορεί και πάλι να αναπτυχθεί σε μεγάλες ποσότητες σε αυτά. Η συμβουλή μου είναι να δίνετε όσο ακριβώς φως χρειάζονται στα φυτά σας ή λίγο περισσότερο (όπως θα σας δείξει το ίδιο με τυχών κόκκινο χρώμα στα φύλλα) αλλά όταν έχουν φτάσει στο σημείο της ανθοφορίας, να μειώνετε λίγο την έκθεση στον απευθείας ήλιο.

Ένα λευκό λουλούδι ορχιδέας

μπορεί να πρασινίσει σε υψηλό επίπεδο φωτός

Ένα λουλούδι με κίτρινο χρώμα μπορεί να πρασινίσει

οι κόκκινες αποχρώσεις όμως θα δυναμώσουν αισθητά

Μερικές περιπτώσεις χρήσης ανθοκυανίνης ως αντηλιακή προστασία σε ορχιδέες:

Κόκκινες κηλίδες εμφανίζονται ως μέθοδος αντηλιακής προστασίας στα φύλλα

Ένα φύλλο μπορεί να γίνει μοβ

Μια φαλαινόψις που λαμβάνει περισσότερο φως από όσο χρειάζεται θα σας το δείξει με αυτό τον τρόπο

Μια φαλαινόψις με λιγότερο φως από την προηγούμενη

Οι νέοι ψευδοβολβοί ενός ντεντρόμπιουμ εμφανίζουν κόκκινη απόχρωση

Υγεία:

Η ανθοκυανίνη μετά από έρευνες προκύπτει πως προλαμβάνει αλλά και καταπολεμά μια σειρά από ασθένειες συμπεριλαμβανομένων πολλών μορφών καρκίνου. Παρόλα αυτά, δεν συνιστάται να εντάξετε στην δίαιτά σας άνθη και φύλλα ορχιδέας. Καλό θα είναι να γνωρίζεται πως η ανθοκυανίνη βρίσκεται σε πολλά φρούτα και λαχανικά. Τα περισσότερα κόκκινα φρούτα και λαχανικά την περιλαμβάνουν σε ικανοποιητικές ποσότητες ενώ τα μαύρα και μπλε βατόμουρα είναι τροφές με την υψηλότερη περιεκτικότητα. Ταΐζοντας μαύρα βατόμουρα σε ποντίκια με καρκίνο (οισοφάγου και παχέος εντέρου) παρατηρήθηκαν θετικότατα αποτελέσματα μέχρι και στο 80% των περιπτώσεων.

*Το παρόν άρθρο δεν αποτελεί ιατρική συμβουλή. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας και την κοινή λογική για οποιαδήποτε πάθηση ή διατροφική συνήθεια.

Πηγές:

Wikipedia