Κυμπίντιουμ / MyOrchid.gr

Ορχιδέες Φρανκενστάιν

Βλέποντας τις παρακάτω φωτογραφίες θυμήθηκα μια σειρά άρθρων σχετικά με την διαφημιστική καμπάνια γνωστής εταιρείας ρουχισμού. Ακόμη περισσότερα άρθρα για την λεγόμενη shock value (αξία σοκαρίσματος σε ελεύθερη απόδοση) των φωτογραφιών του Ολιβέρο Τοσκάνι που τις είχε φωτογραφήσει. Διάφορα σοκαριστικά θέματα όπως αποτυπώνονται σε φωτογραφίες έχουν καταφέρει να τραβήξουν την προσοχή του κοινού και να πυροδοτήσουν συζητήσεις κατά καιρούς.

Ενώ θεωρητικά τουλάχιστον, τρεις ανθρώπινες καρδιές ή ένας κορμοράνος μέσα στο πετρέλαιο, δεν θα μπορούσαν να συγκριθούν με ένα κατακρεουργημένο λουλούδι ως προς το σοκ που δημιουργούν στον θεατή… για μερικούς ανθρώπους που αγαπούμε τα φυτά καταφέρνει και αποτελεί ένα μικρό σοκ.

Ο Pawel Bownik, τεμαχίζει προσεκτικά διάφορα φυτά, διαχωρίζει τα φύλλα από τον κορμό, τα πέταλα από τον στήμονα, κρατά σημειώσεις και όλα αυτά προκειμένου να μπορέσει αργότερα να τοποθετήσει το κάθε κομμάτι στην αρχική του θέση. Οι φωτογραφίες του καταγράφουν αυτή την ανοικοδόμηση και ενώ από μακριά ένα αφηρημένο βλέμμα εκλαμβάνει ένα φυτό ζωντανό φυτό που ακμάζει και ανθίζει, μια προσεκτική κοντινή ματιά ανακαλύπτει καρφίτσες, συνδετήρες, σπάγκους, κολλητική ταινία και άλλα υλικά που κρατούν αυτά τα απόκοσμα δημιουργήματα στην θέση τους. Ιδιαίτερη και πρωτότυπη τέχνη ή φυτά Φρανκενστάιν;

Ανταπόκριση από την έκθεση ορχιδέας RHS ’13 3ο Μέρος – Κυμπίντιουμ

Στο τρίτο μέρος του φωτορεπορτάζ (το άλμπουμ βρίσκεται μετά το τέλος του άρθρου) από την έκθεση ορχιδέας της RHS στο Λονδίνο, θα ασχοληθούμε με τις ορχιδέες κυμπίντιουμ.

Οι ορχιδέες κυμπίντιουμ έχουν μερικά χαρακτηριστικά που αξίζει να αναφερθούν. Κατ’ αρχήν μεγαλώνουν όλο το έτος. Έχουν λοιπόν απαιτήσεις σε νερό και λίπανση όλο τον χρόνο. Είναι συμπόδιες ορχιδέες που συνεχώς αναπτύσσουν νέους ψευδοβολβούς και εντυπωσιακό σπαθόσχημο φύλλωμα ενώ οι ανθοφορίες τους είναι ιδιαίτερα πλούσιες και εντυπωσιακές.

Στο ελληνικό κλίμα μπορούν να αντιμετωπιστούν ως φυτά εξωτερικού χώρου με μεγάλη προσοχή στον ήλιο του καλοκαιριού (προτείνεται σκίαση 50%) και την ξηρασία (συχνά ποτίσματα και ψεκάσματα κατά το καλοκαίρι). Για τις περιοχές της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας θα συνιστούσα διαχείμαση σε εσωτερικό χώρο όπως ένα δροσερό χολ. Φυσικά όσο βρίσκονται σε ανθοφορία μπορείτε να τα μεταφέρετε στο σαλόνι σας προσέχοντας η μεταφορά να γίνει αφού έχουν δέσει τα μπουμπούκια, ώστε να αποφύγετε τυχών κάψιμο τους από την αλλαγή συνθηκών.

Πρόκειται για ανθεκτικά φυτά που όμως χρειάζονται κάποια περιοδική φροντίδα. Η μεταφύτευση και ο ενδεχόμενος χωρισμός κάθε 2 χρόνια είναι ένα από αυτά. Παρόλα αυτά η προσωπική μου άποψη είναι πως πρέπει να χωρίζονται μόνο όταν εμφανίζουν τον χαρακτηριστικό δακτύλιο ή όταν οι νέοι ψευδοβολβοί βγαίνουν από το χείλος της γλάστρας. Ο δακτύλιος αναφέρεται στο φαινόμενο οι παλαιότεροι ψευδοβολβοί του κέντρου να μαραίνονται αφού έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους ενώ στο εξώτερο δακτύλιο προς τις άκρες της γλάστρας φύονται οι νεαρότεροι και υγιείς ψευδοβολβοί.

Οι περισσότεροι επαγγελματίες καλλιεργητές (ακόμη και ο δικός μας οδηγός φροντίδας) προτείνει δυνατή λίπανση, παρόλα αυτά ελοχεύει ο κίνδυνος του καψίματος των άκρων των φύλλων. Αν παρατηρήσετε να μαυρίζουν οι άκρες των φύλλων με χαρακτηριστικά μαύρα τρίγωνα, μειώστε την ισχύ της λίπανσης ή ελέγξτε το νερό και το υπόστρωμα για μεγάλη συγκέντρωση αλάτων. Τους τελευταίους μήνες δοκιμάζω την λίπανση με τα ασθενούς συγκέντρωσης λιπάσματα focus του καταστήματος και όσοι πελάτες μας έχουν προμηθευτεί κυμπίντιουμ από το κατάστημα έχουν σημειώσει την άριστη κατάσταση του φυλλώματος (που λόγω σχήματος είναι ιδιαίτερα διακοσμητικό ακόμη και όταν το φυτό δεν βρίσκεται σε ανθοφορία).

Ένα μυστικό είναι η επιλογή της γλάστρας, προτιμούν ψηλές αλλά στενές γλάστρες και τους αρέσει να είναι σφιχτοφυτεμένα. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η επιλογή του υποστρώματος. Η πρότασή μου είναι ένα πλούσιο μείγμα φλοιού κωνοφόρων και τύρφης, όπως το εξειδικευμένο υπόστρωμα florabella του καταστήματος.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την καλλιέργειά τους είναι ο Μωσαϊκός Ιός των Κυμπίντιουμ (Cymbidium Mosaic Virus – CymMV), ο οποίος και μεταδίδεται συνήθως από κακώς αποστειρωμένα εργαλεία κοπής κατά το χώρισμα στα θερμοκήπια παραγωγής. Πολλά από τα φυτά του εμπορίου πωλούνται ήδη μολυσμένα και για τον λόγο αυτό μετά από μερικές εβδομάδες με 3 μήνες εμφανίζουν χλώρωση (σημεία με κιτρινίσματα ή κίτρινα φύλλα) ή νέκρωση (βαθουλώματα, μαυρίσματα, νεκρό ιστό) στα φύλλα τους. Ο συγκεκριμένος ιός μπορεί να προσβάλει και τις υπόλοιπες ορχιδέες της συλλογής σας αν χρησιμοποιηθούν τα ίδια εργαλεία κοπής ή αν υπάρχουν πληγές από απομυζητικά έντομα ή ακόμη και αν πέσουν πιτσιλιές νερό που ίσως μεταφέρουν τον ιό από το ένα φυτό στο άλλο.

Στην ελληνική αγορά, ακόμη και σε ανθοκομική έκθεση, έχω αρκετές φορές εντοπίσει φυτά που μοιάζουν μολυσμένα, παρόλα αυτά ο μόνος απόλυτα σίγουρος τρόπος να γνωρίζει κανείς με βεβαιότητα είναι το τεστ ELISA το οποίο μπορεί κανείς να προμηθευτεί σε μορφή κιτ -οικονομικά- από κάποιο εξειδικευμένο γεωπονικό κατάστημα. Τα κυμπίντιουμ που προσφέρονται στο κατάστημα μας ελέγχονται περιοδικά από τους παραγωγούς με το συγκεκριμένο τεστ. Μεταξύ μας, όταν μας έρχεται ο τιμοκατάλογος για να παραγγείλουμε αναγράφονται τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου και φυσικά δεν εμπορευόμαστε μολυσμένα φυτά (παρόλο που προσφέρονται στο 1/4 της τιμής). Πρακτικά τα φυτά βρίσκουν τον δρόμο τους προς την αγορά σε μη εξειδικευμένα καταστήματα μαζικού εμπορίου όπου η χαμηλή προσφερόμενη τιμή τα καθιστά αναλώσιμα και αντιμετωπίζονται ως ανθισμένα ανθοδοχεία. Δυστυχώς η πρακτική αυτή πολλές φορές γίνεται αιτία για να μολυνθούν και άλλες ορχιδέες συλλογών ανηποψίαστων καταναλωτών.

Φωτογραφίες

Ο οδηγός φροντίδας για τα αγαπημένα Κυμπίντιουμ είναι πλέον διαθέσιμος στην κατηγορία φροντίδα. Κατ’ εξαίρεση λοιπόν αντί για φωτογραφίες της εβδομάδας θα μοιραστώ μαζί σας μερικές φωτογραφίες από κάποια κυμπίντιουμ μου. Ελπίζω να σας αρέσουν.

Κυμπίντιουμ

Cymbidium / Κυμπίντιουμ

Κυμπίντιουμ (μιας και η ρίζα της λέξης πριν εκλατινιστεί είναι ελληνική) ή Συμπίντιουν κατά την ξενική προφορά. Το όνομα προκύπτει από το Ελληνικό Κύμβος = κούπα / κοίλο (εξού και τα κύμβαλα) και αναφέρεται στην μορφολογία της κοίλου βάσης του χείλους του λουλουδιού. Στις μέρες μας τα Κυμπίντιουμ αποτελούν διαδεδομένες ορχιδέες τόσο ως φυτά όσο ακόμη περισσότερο ως κομμένα άνθη. Η φροντίδα τους είναι μεν εύκολη από απαιτήσεις αλλά εμφανίζει δυσκολίες στο οικιακό περιβάλλον. Γενικά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες στα μεγάλα και στις μινιατούρες με τις δεύτερες να είναι καταλληλότερες για ζεστά κλίματα όπως το ελληνικό.

Φως: Είναι πολύ σημαντικό. Χρειάζονται πολύ φως, τουλάχιστον 5000 λουξ, ένα νότιο παράθυρο με ελαφρά σκίαση τα καλοκαιρινά μεσημέρια θα ήταν αποδεκτό. Απευθείας έκθεση στον ήλιο το πρωί και το απόγευμα βοηθά με εξαίρεση τους θερινούς μήνες ή μετά από δυνατή βροχή τον χειμώνα. Το ιδανικό επίπεδο φωτός είναι εύκολο να προσδιοριστεί (5000+ λουξ) με το χέρι. Κρατώντας το χέρι μας με ανοιχτά τα δάχτυλα περίπου 40 εκ από την θέση του φυτού και μεταξύ φυτού και παραθύρου παρατηρούμε την σκιά. Αν βλέπουμε σκληρή σκιά το φως είναι ιδανικό. Πρακτικά μας ενδιαφέρει όσο δυνατόν περισσότερο φως, ελάχιστα λιγότερο από ικανό να προκαλέσει εγκαύματα. Σαν γενικό κανόνα, τα φύλλα πρέπει να είναι ανοιχτό πράσινο ή χρυσοπράσινο αλλά όχι κίτρινα. Μπορούν να μεγαλώσουν στο μπαλκόνι ή τον κήπο αρκεί να έχουν ελαφρά σκίαση 30-40% τα καλοκαιρινά μεσημέρια.

Θερμοκρασία: Σημαντικό. Τα Κυμπίντιουμ φύονται κυρίως σε κρύες περιοχές της Ασίας με υψηλή ηλιοφάνεια. Ειδικά τα μεγάλα χρειάζονται το κρύο, διαφορετικά δεν ανθίζουν. Οι μινιατούρες είναι περισσότερο ανεκτικές στην ζέστη και ανθίζουν χωρίς πρόβλημα. Πολλά σύνθετα υβρίδια της αγοράς μεταξύ των κατηγοριών διατηρούν μεγάλο μέγεθος και είναι ανθεκτικότερα στην ζέστη. Γενικά όσο περισσότερο τείνει να έχει πράσινα λουλούδια τόσο περισσότερο κρύο χρειάζεται, αν και όσο πιο σύνθετο το υβρίδιο τόσο ποιο δύσκολη η κατηγοριοποίηση του. Για το καλοκαίρι 24-32C ή και περισσότερο κατά την διάρκεια της ημέρας αλλά μόλις 10-15C κατά την διάρκεια της νύχτας, εναλλακτικά δεν θα ανθίσουν! Όπως είναι κατανοητό λοιπόν ειδικά τα μεγάλα, χρειάζονται εξωτερικό περιβάλλον το καλοκαίρι, με κρύες νύχτες απαραιτήτως από τέλος Ιουλίου μέχρι τέλος Οκτωβρίου. Για τον χειμώνα 18-24C τις ημέρες και 8-14 τις νύχτες είναι ένα ιδανικό εύρος. Γενικά αντέχουν σχεδόν παγετό με σπάνια εμφάνιση προβλημάτων ως και τους 3-4C ή και χαμηλότερα αν τα φυτά είναι στεγνά. Γενικά λοιπόν για το ελληνικό κλίμα μπορούν να είναι και όλο τον χρόνο έξω χωρίς πρόβλημα, με μετακόμιση μέσα όταν έχει πολύ κρύο ή είναι ανθισμένα (για να τα ευχαριστηθείτε περισσότερο). Προσωπικά έχω Κυμπίντιουμ που είχαν θαφτεί σε χιόνι 30εκ και δεν έπαθαν τίποτε αλλά δεν θα συμβούλευα τόσο ακραίες συνθήκες.

Νερό: Εύκολο. Μιας και έχουν αποθηκευτικά όργανα νερού μπορούν να στεγνώσουν εντελώς και να αντέξουν περιόδους ξηρασίας. Παρόλα αυτά μιας και είναι ενεργά σχεδόν όλο τον χρόνο, καλό είναι να τα ποτίζετε συχνά τις περιόδους άνοιξη-φθινόπωρο, κρατώντας τα συνεχώς υγρά το καλοκαίρι και γενικά να μην επιτρέπεται στο υπόστρωμα να στεγνώσει την περίοδο της ανάπτυξης. Για τον χειμώνα κρατήστε τα ελαφρά υγρά ποτίζοντας με μικρότερη συχνότητα.

Υγρασία: Είναι εύκολο, με ιδανικό εύρος σχετικής υγρασίας 40-60%. Καλό είναι σε αυξημένη υγρασία να υπάρχει συνεχής κυκλοφορία του αέρα. Τα φυτά πρέπει να στεγνώνουν όσο πιο σύντομα γίνεται μετά το πότισμα και ειδικά κατά τις νυχτερινές ώρες. Σε κλιματιζόμενους χώρους με χαμηλή υγρασία καλό είναι να ψεκάζονται περιοδικά τα φυτά ή να τοποθετηθεί η γλάστρα τους πάνω σε έναν δίσκο με νερό και χαλίκια αποφεύγοντας η γλάστρα να κάθεται σε νερό.

Λίπανση: Πολύ συχνά, ειδικά στους ζεστούς μήνες που το φυτό αναπτύσσεται. 2 φορές τον μήνα με το πότισμα. Πάντα λιπαίνουμε υγρό φυτό για να μην κάψουμε τις ρίζες. Ένα υγρό λίπασμα N-P-K 30-10-10 άνοιξη-φθινόπωρο που το φυτό αναπτύσσεται ή 10-30-20 τον χειμώνα για ενίσχυση της ανθοφορίας. Εναλλακτικά ένα ισορροπημένο λίπασμα 20-20-20 όλο τον χρόνο.

Φύτεμα: Η μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται στην αρχή του καλοκαιριού μόλις αρχίσουν να βγάζουν νέες ρίζες οι νέοι ψευδοβολβοί. Τα Κυμπίντιουμ είναι λιθόφυτα ή επίγεια φυτά και όχι επίφυτα. Αγαπούν τα πορώδη μίγματα και τους αρέσει ο αερισμός αλλά σε μικρότερο βαθμό από άλλες ορχιδέες. Ένα καλό μείγμα υποστρώματος 5 μερών θα ήταν, 1 μέρος περλίτης, 1 μέρος φλοιός πεύκου, 3 μέρη τύρφη. Η μεταφύτευση συνίσταται 1 φορά κάθε 2 χρόνια ανάλογα με την κατάσταση του υποστρώματος και κυρίως το μέγεθος του φυτού. Οι ρίζες μπορεί να σαπίσουν αν το υπόστρωμα δεν αποστραγγίζει καλά. Για να μεταφυτέψετε απομακρύνετε το παλιό υπόστρωμα από τις ρίζες, κόψτε με ένα αποστειρωμένο εργαλείο τυχών μαλακές σάπιες ρίζες και απλώστε τις εναπομείναντες ρίζες πάνω την μισογεμάτη με χώμα γλάστρα. Γεμίστε την υπόλοιπη γλάστρα δουλεύοντας ανάμεσα από τις ρίζες αφήνοντας το σημείο από όπου ξεκινούν οι ρίζες λίγο κάτω από την επιφάνεια (1-1,5 εκ). Προτιμήστε ψηλές και στενές γλάστρες.