Star Up Story – Συγκέντρωση κεφαλαίου μέσω fortune cookie
Βαθιά ανάσα… φιιιουυυυ… εκπνέω. Άντε τώρα να εξηγήσεις πως ένα κουλουράκι της τύχης από κινέζικο εστιατόριο παίζει καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία μιας εταιρείας. Σκέφτομαι λίγο τι να γράψω, αναμοχλεύω αναμνήσεις του περασμένου χειμώνα και ξύνω μηχανικά το πιγούνι μου με έναν μαρκαδόρο υπογράμμισης. Λες να φωσφορίζω κίτρινος; -πως θα με πάρουν στα σοβαρά οι αναγνώστες και οι εν δυνάμει μελλοντικοί πελάτες; Εντάξει, το καπάκι ήταν στην θέση του. Θυμάμαι πως μου αρέσει το χρονογράφημα και από τα στατιστικά επισκεψιμότητας δείχνει να αρέσει και στους αναγνώστες. Σιγουρεύομαι σιγά-σιγά: το πως συγκεντρώθηκε το κεφάλαιο για την ίδρυση του MyOrchid.gr ως εταιρεία μπορεί να αφηγηθεί μόνο με ένα χαμόγελο και αστεϊσμούς…
Στην Ελλάδα της Κρίσεως, το να συγκεντρώσει κανείς κεφάλαιο είναι δύσκολο. Δυσκολότερο; Δυσκολότατο!
Από τα λίγα οικονομικά που γνωρίζω και την σχετική ειδησεογραφία που κατά καιρούς διαβάζω (συνήθως σε σελίδες τεχνολογίας με αναφορές για εξαγορές εταιρειών σε στιλ το facebook αγόρασε το instagram) έχω σχηματίσει μια άποψη 4 ζωνών αναφορικά με τις επενδύσεις.
Η πρώτη ζώνη είναι Ασιατική, αν και ουσιαστικά αναφέρομαι στην Κίνα. Μπορεί η Κίνα να μην παράγει Κινέζικα (βασικά Ιαπωνικής καταγωγής αρχικά και γνωστά στο παγκόσμιο κοινό μέσω Αμερικής) τυχερά Κουλουράκια και να τα εισάγει/ πουλά ως γνήσια Αμερικάνικα τυχερά μπισκοτάκια… αλλά παράγει όλα τα άλλα αγαθά. Με τόσα χρήματα που συγκεντρώνονται στην εκεί αγορά, έχοντας αναλάβει μεγάλο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής, αρχίσαν σιγά-σιγά τις επενδύσεις ακόμη και στα μέρη μας. Όσοι ακολουθούν το twitter ίσως θυμούνται και ένα μνημόνιο διαφορετικό από το δικό μας που σχετιζόταν με ορχιδέες:
Η δική μου εκλαϊκευμένη άποψη για την επενδυτική τους πολιτική είναι με λίγα λόγια πως κατασκευάζουν τα πάντα για άλλους και στην συνέχεια επενδύουν στις χώρες τους. Είναι ανταποδοτικοί επενδυτές!. Κάτι σαν τα ασιατικά παφιοπέδιλα που πρέπει να τα καλοπιάσεις για να σου ανταποδώσουν με μια ανθοφορία.
Η δεύτερη ζώνη είναι αυτή της Αμερικής. Η χώρα των ευκαιριών και του Αμερικάνικου ονείρου, δεν θα μπορούσε παρά να είναι (ή έστω ήταν, προ της κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικοκατοικιοφτουσκουλικομερμηγκότρυπα συστήματος) γεμάτη ευκαιρίες για επενδύσεις. Εκεί όλοι μπορούν να ξεκινήσουν μια εταιρεία με το τίποτε. Έστω… με λιγότερα χρήματα. Δεν νομίζω πως είναι σκόπιμο να κάνω σύγκριση διαδικασιών, γραφειοκρατίας και εξόδων. Λίγο πολύ όλοι γνωρίζουμε πόσο αντίξοες ήταν, είναι και ελπίζω να μην συνεχίσουν να είναι… οι Ελληνικές. Αλλά βασικά πράγματα όπως ένα trademark (φέντεραλ κιόλας) κοστίζει 275 δολλάρια, ενώ ένα κοινοτικό ευρωπαϊκό σήμα 900 Ευρώ. Η κατοχύρωση σήματος -το έχω ξαναγράψει: το σήμα, η εταιρία και η ιδέα είναι τριαδική υπόσταση για όσους λατρεύουν το χρήμα- είναι το πρώτο βήμα, μετά την σύλληψη της ιδέας και πριν την ίδρυση εταιρείας.
Αλλά μιλάμε για κεφάλαια… Μέχρι και λίγο καιρό πριν, η λογική των Αμερικάνων επενδυτών ήταν:
Έχω 1.000.000 δολάρια για να τα επενδύσω. Θα βάλω από 100.000 σε 10 εταιρείες, θα γίνω Angel Investor, Investor (και καμιά 25αριά άλλα επενδυτικά σχήματα, πλέον του μεμονωμένου επενδυτή) και θα δώσω ή άτοκο δάνειο και καθοδήγηση σε αυτές τις start-up εταιρείες ή θα δώσω όλα τα χρήματα και θα πάρω 40% των μετοχών. Οι 8 εταιρίες θα κλείσουν, της μίας θα πουλήσω το μερίδιο σε κάποιον και θα πάρω πίσω τα λεφτουδάκια μου με μικρό κέρδος και το αουτσάιντερ θα γίνει εταιρεία έκπληξη με αποτέλεσμα να κερδίσω 2 εκατομμύρια. Αλλά και καμία να μην πετύχει έτσι είναι οι μπίζνες.
Το συγκεκριμένο μοντέλο ήρθε και στα μέρη μας. Πριν 2-4 χρόνια θυμάμαι το startup day. Ίσως μια από τις πρώτες προσπάθειες με την Αμερικάνικη λογική. Αν θυμάμαι σωστά, γυμνάστρια-αθλήτρια-παίκτρια σε τηλεσόου με χορευτικές φιγούρες, δημιούργησε γυμναστήριο(α;) και ειδικό πρόγραμμα εκγύμνασης μέσω του παιχνιδιού. 9 από τις 14 φιναλίστ ιδέες κατάφεραν να βρουν χρηματοδότες. Δεν θυμάμαι τι έγινε, εκεί που θα ανέβαιναν βίντεο και θα είχε και μια παρακολούθηση του τι κάνουν οι εταιρείες μετά την χρηματοδότηση, ψιλοχάθηκε ή εγώ δεν το επισκέφτηκα. Δεν έγινε επανάληψη τις επόμενες χρονιές, αν και η σελίδα μοιάζει να υπόσχεται νέο κύκλο επενδύσεων σύντομα.
Τις προάλλες, επενδυτές με την λογική του άτοκου δανεισμού και καθοδήγησης, έδωσαν 575.000 ευρώ σε τέσσερις ελληνικές ιδέες. Αν σου πω πως με εξαίρεση το RabT είχα προβλέψει τους νικητές, μην υποθέσεις πως έχω επιχειρηματικό δαιμόνιο. Απλά ρίξε μια ματιά σε φιναλίστ και νικητές στην σελίδα της επενδυτικής πρωτοβουλίας ή στο YouTube και ίσως συμφωνήσεις μαζί μου πως το πατέ παντζαριού και το φιλέτο σαρδέλας ήταν τα πλέον υποσχόμενα μεταξύ των άλλων. (Με την καλή έννοια πάντα, μη παρεξηγηθώ ως είρων).
Αυτά τα παραπάνω περί Αμερικής βέβαια last year. Σε μια αγορά που κυνηγά συνεχώς το next big thing και τις τάσεις της αγοράς (κάποιες φορές με καταστροφικά αποτελέσματα και φούσκες), το νέο σούπερ ντούπερ ω! μάμα μία! του επιχειρείν είναι το crowdfunding. Για να το καταλάβεις λίγο πολύ πως λειτουργεί (αν ήσουν μέσα σε μια σπηλιά και δεν άκουσες για το kickstarter που αφορά μόνο δημιουργικά έργα προς το παρόν), σκέψου το παρακάτω παράδειγμα:
Όλοι εσείς που διαβάζετε αυτή την σελίδα και με εμπιστεύεστε για συμβουλές που αφορούν τις ορχιδέες σας, ή γίνατε πελάτες στο κατάστημα και μείνατε ευχαριστημένοι, θα μου χαρίσετε από 30 ευρώ ως δωρεά. Αν μαζέψω το ποσό των 300.000 και φτιάξω ένα θερμοκήπιο, θα σας ευχαριστήσω για την δωρεά σας στέλνοντας μια ορχιδέα δώρο. Αν δεν πιάσω τον στόχο, τα λεφτά σας πίσω. Αν χαρίσετε περισσότερα και πιάσω τον στόχο, θα σας στείλω μαζί με την ορχιδέα και από ένα μπλουζάκι!
Κάπως έτσι λειτουργεί το Αμερικάνικο μοντέλο ή θα λειτουργήσει και για εμπορικούς σκοπούς μέσα στους επόμενους μήνες. Προς το παρόν ακόμη μαλώνουν και καθυστερούν την σχετική νομοθετική ρύθμιση που θα επιβλέπει και θα ρυθμίζει τυχών παραπλανήσεις του κοινού. Δυσκολεύομαι φυσικά να πιστέψω ότι στην χώρα των ανίσχυρων θεσμικών οργάνων, θα καταφέρουν να βρουν κάποιο νομοσχέδιο χρυσή τομή. Αλλά για αυτό υπάρχει η ευρώπη. Η άποψη για τους Αμερικάνους επενδυτές… Οι Αμερικάνοι απλώνουν το χρήμα. Είτε ως επενδυτές είτε ως χρηματοδοτούμενοι, θυμίζουν την ορχιδέα κατλέγια. Απλώνουν παντού τις ρίζες τους, μπορεί να μην ανθίσουν κάποια χρονιά αλλά να ανθίσουν μαζικά την επόμενη, ενώ συχνά ρισκάρουν φτάνοντας στα όρια της γλάστρας.
Και φθάνουμε αισίως στα μέρη μας. Η τρίτη ζώνη είναι η Ευρωπαϊκή. Αλλά όσο και να σου φανεί περίεργο, η τέταρτη… η Ελληνική ντε… είναι τμήμα της. Ο Έλληνας επενδυτής είναι είδος απειλούμενο με εξαφάνιση! Ο Ευρωπαίος παίζεται. Αν συνεχίσει να διαχωρίζει την θέση του από τους κοντοχωριανούς του, η κρίση δεν θα βαρά μόνο την πόρτα του, αλλά θα εισέλθει και στο σπίτι του.
Με τον κίνδυνο της υπεραπλούστευσης, ας πούμε πως είμαστε όλοι ευρωπαίοι και ας εξετάσουμε τις μεταξύ μας σχέσεις. Οι ελάχιστοι Έλληνες επενδυτές πριν την κρίση, αλλά περισσότερο τώρα, είναι λίγο-πολύ -συγχωρήστε μου την έκφραση-… καιροσκόποι. Θέλουν να βάλουν όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα σε μια επένδυση, να τα πάρουν πίσω τουλάχιστον διπλά (αν όχι τριπλά) μέσα σε έναν χρόνο και πριν σου εκταμιεύσουν… θα σε βάλουν να τους υποθηκεύσεις ότι έχεις και δεν έχεις. (υπάρχουν φυσικά εξαιρέσεις αλλά ίσως να ισχύει πως υπάρχουν μόνο ως επιβεβαίωση του κανόνα). Με λίγα λόγια: Οι Ελληνικές επενδύσεις επιδίδονται στην ψευδοσυνουσία. Είναι σαν τις Ελληνικές και Ευρωπαϊκές ορχιδέες οφρίς που παρομοιάζοντας στην όψη θηλυκές μέλισσες και αρωματισμένες με φερομόνες, ξεμυαλίζουν τις αρσενικές μέλισσες.
Αν σκεφτείς πως η μέλισσα δεν κερδίζει τίποτε από όλη αυτή την διαδικασία ενώ η ορχιδέα εξασφαλίζει την επικονίασή της, ίσως καταλάβεις τι έγιναν τόσα πακέτα στήριξης που προσελκύστηκαν με μια υπόσχεση αλλά τελικά δεν πρόκοψαν. Μετά όλα αυτά τα κακώς κείμενα, γνωρίζουμε πλέον το κεντρί της Ευρώπης, αντί για το μέλι της.
Γυρνώ ξανά στον περασμένο χειμώνα. Είχα πάρει την απόφαση να ξεκινήσω το ηλεκτρονικό κατάστημα. Μάταια προσπαθούσα να προσελκύσω κάποιον επενδυτή και με μια Κοελική συμπαντική συνωμοσία όλα μπήκαν στην θέση τους. Σε ένα Κινέζικο εστιατόριο είχε έρθει η ώρα του τυχερού μπισκότου. Ίσως είμαι από τους λίγους που μου αρέσει η γεύση του. Μασούλαγα το μπισκότο και αδιαφορούσα για το περιεχόμενο του. Άκουσα με προσοχή τα σοφά λόγια για την οικογένεια, την φιλία και τον έρωτα στα τρία χαρτάκια της παρέας μου. Είχε φτάσει η ώρα για το δικό μου. Το διάβασα απρόθυμα και άλλαξε αμέσως η διάθεσή μου. Όσο το αναρτούσα στο facebook…

…νομίζω ακούστηκε ένα ζτουπ σαν κάποιος να βάρεσε με σθένος το χέρι στο τραπέζι! Μπορεί και να το φαντάστηκα. Παιδική μου φίλη αναφώνησε: Αφού το λέει και το κουλουράκι, να πάμε αύριο το πρωί στην τράπεζα, να σου δώσω τα χρήματα να ξεκινήσεις το όνειρό σου! Το είχε πει μερικές ώρες νωρίτερα σε καφέ με το όνομα Νέα Υόρκη, αφού της εξήγησα τι θα ήθελα να κάνω. Μάλλον δεν είχα πιστέψει πως το εννοούσε πραγματικά. Χρειάστηκε ένα Κινέζικο κουλουράκι για να συνειδητοποιήσω πως η φιλία είναι η καλύτερη επένδυση.
Σε ευχαριστώ που είσαι στην ζωή μου από το ’98!