Κατλέγια


Cattleya / Κατλέγια
Η Κατλέγια, η βασίλισσα των ορχιδέων, ήταν και αυτή που πρώτη ξεκίνησε την αγάπη για τα εξωτικά αυτά φυτά στις αρχές του 19ου αιώνα. Το όνομά της δόθηκε το 1824 από τον βοτανολόγο John Lindley προς τιμήν του Sir William Cattley. Αποτέλεσε μέχρι και την δεκαετία του 1980 την δημοφιλέστερη ορχιδέα τόσο ως φυτό σε γλάστρα όσο και ως κομμένο άνθος ειδικά για εορταστικά κορσάζ. Με λίγη φροντίδα μπορεί να ανθίζει συχνά. Ανάλογα με το είδος μπορεί να ανθίζει με μόνο ένα λουλούδι σε κάθε ψευδοβολβό εώς και αρκετά. Η περίοδος ανθοφορίας ανάλογα με το είδος μπορεί να είναι είτε χειμερινή είτε καλοκαιρινή. Μέσες θερμοκρασίες και συνθήκες οικιακού περιβάλλοντος συνήθως είναι επαρκείς.

Φως: Ο σημαντικότερος παράγοντας. Μεγαλώνουν αρκετά εύκολα κοντά σε ένα φωτεινό ανατολικό παράθυρο με λίγο απευθείας ήλιο. Ένα ελαφρά σκιασμένο νότιο ή δυτικό παράθυρο θα μπορούσε να είναι αποδεκτό τους χειμερινούς μήνες αλλά ίσως υπερβολικό για το καλοκαίρι. Το ιδανικό επίπεδο φωτός είναι εύκολο να προσδιοριστεί (3000-5000 λουξ) με το χέρι. Κρατώντας το χέρι μας με ανοιχτά τα δάχτυλα περίπου 40 εκ από την θέση του φυτού και μεταξύ φυτού και παραθύρου παρατηρούμε την σκιά. Αν βλέπουμε έντονη καθαρή σκιά το φως είναι ιδανικό για το φυτό. Πρακτικά μας ενδιαφέρει δυνατό φως με μικρή απευθείας έκθεση στον ήλιο εκτός από τον δυνατό μεσημεριανό. Η προτεινόμενη σκίαση για δυνατό καλοκαιρινό μεσημβρινό ήλιο είναι 50-60%. Το χρώμα των φύλλων μας δείχνει αν το φυτό χρειάζεται λιγότερο ή περισσότερο φως. Αν είναι έντονο πράσινο χρειάζεται περισσότερο φως ενώ αντίθετα αν είναι ανοιχτό πράσινο χρειάζεται λιγότερο φως. Ιδανικά το χρώμα των φύλλων πρέπει να είναι μέσο πράσινο.

Θερμοκρασία: Για τις Κατλέγιες ένα εύρος 20-28C είναι ιδανικό για τις μέρες ενώ δροσερές νύχτες 12-15C βοηθούν ιδιαίτερα το φυτό. Καλό θα είναι το φυτό να μην έχει πολύ ζεστές νύχτες άνω των 20C. Διαφορές 6-12 βαθμών μεταξύ ημερήσιας και νυχτερινής θερμοκρασίας βοηθούν ακόμη περισσότερο την ανάπτυξη του φυτού. Το καλοκαίρι με αρκετή υγρασία (συχνό ψέκασμα με νερό) αντέχουν περιόδους μέχρι και 30-32C.

Νερό: Ιδιαίτερα κρίσιμο για αυτό το είδος. Ο νούμερο ένα λόγος που τα φυτά πεθαίνουν είναι το λάθος πότισμα. Μιας και έχουν αποθηκευτικά όργανα νερού τους λεγόμενους ψευδοβολβούς, όταν θα εμφανίσουν σύμπτωμα θα είναι ήδη αρκετά αργά.Τα φυτά πρέπει να ποτίζονται πολύ καλά και να μην ποτίζονται ξανά παρά μόνο όταν οι ρίζες είναι στεγνές. Παρόλα αυτά απολαμβάνουν ελαφρύ καθημερινό ψεκασμό. Το καλοκαίρι η συχνότητα ποτίσματος μπορεί να είναι κάθε 2 μέρες ή ακόμη και κάθε μέρα ενώ τον χειμώνα μπορεί να είναι από 1 φορά την εβδομάδα μέχρι και 1 φορά κάθε 15 μέρες ανάλογα με το περιβάλλον. Πότισμα πάντα μόνο το πρωί ώστε να επιτρέπεται στα φύλλα να στεγνώσουν μέχρι το βράδυ. Το βρόχινο νερό ενδείκνυται ή έστω κάποιες φορές που έχουμε την ευκαιρία να το μαζέψουμε καλό είναι να ξεπλένουμε το υπόστρωμα από τυχών συγκεντρωμένα άλατα (σκληρό νερό / λίπασμα).

Υγρασία: Είναι σημαντική, με ιδανικό εύρος σχετικής υγρασίας 50-80%. Καλό είναι σε αυξημένη υγρασία να υπάρχει συνεχής κυκλοφορία του αέρα.  Τα φύλλα πρέπει να στεγνώνουν όσο πιο σύντομα γίνεται μετά το πότισμα και ειδικά κατά τις νυχτερινές ώρες πρέπει να είναι στεγνά. Σε κλιματιζόμενους χώρους με χαμηλή υγρασία καλό είναι να ψεκάζονται συχνά τα φυτά ή να τοποθετηθεί η γλάστρα τους πάνω σε έναν δίσκο με νερό και χαλίκια χωρίς όμως ποτέ η γλάστρα να αγγίζει το νερό.

Λίπανση: Τακτικά ειδικά στους μήνες που το φυτό αναπτύσσεται. 1-2 φορές τον μήνα με το πότισμα. Πάντα λιπαίνουμε υγρό φυτό για να μην κάψουμε τις ρίζες. Ένα ισορροπημένο υγρό λίπασμα N-P-K 10-10-10 είναι ιδανικό. Αν χρησιμοποιούμε υπόστρωμα με βάση τον φλοιό κωνοφόρων καλό είναι όταν πλησιάζουν στην περίοδο αποδόμησης τους να παρέχουμε περισσότερο άζωτο πχ 30-10-10 μιας και τα βακτηρίδια που αποδομούν τον φλοιό καταναλώνουν αρκετό άζωτο. Συνήθως όμως ένα ισορροπημένο λίπασμα είναι το καλύτερο. Καλό θα είναι το άζωτο να προέρχεται από νιτρικά και όχι από ουρία ή αμμωνία. Τα ιχνοστοιχεία βοηθούν και αυτά. Κατά την ανθοφορία ένα λίπασμα με υψηλότερο φώσφορο πχ 10-30-20 θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα των ανθών, Κατά τους μήνες που το φυτό αδρανεί καλό είναι να λιπαίνουμε 1 φορά τον μήνα ή κάθε 1,5 μήνα.

Φύτεμα: Η μεταφύτευση καλό είναι να γίνεται μετά από ανθοφορία και μόλις αρχίσουν να εμφανίζονται νέες ρίζες. Οι Κατλέγιες αγαπούν τα πορώδη μίγματα. Η μεταφύτευση συνίσταται 1 φορά κάθε 2 ή 3 χρόνια ανάλογα με την κατάσταση του υποστρώματος. Τα ώριμα φυτά μπορούν να μεγαλώνουν με το ίδιο υπόστρωμα μέχρι αυτό να αρχίσει να αποδομείται (συνήθως 18-24 μήνες). Οι ρίζες μπορεί να σαπίσουν αν το υπόστρωμα δεν αποστραγγίζει καλά. Για να μεταφυτέψετε απομακρύνετε το παλιό υπόστρωμα από τις ρίζες, κόψτε με ένα αποστειρωμένο εργαλείο τυχών μαλακές σάπιες ρίζες και απλώστε τις εναπομείναντες ρίζες πάνω από μια χούφτα υπόστρωμα μέσα σε μια καθαρή γλάστρα. Γεμίστε την υπόλοιπη γλάστρα δουλεύοντας ανάμεσα από τις ρίζες αφήνοντας το σημείο από όπου ξεκινούν οι ρίζες λίγο πάνω από το υπόστρωμα. Συνήθως το φυτό μεγαλώνει προς μία κατεύθυνση, φροντίστε να ακουμπά στο τοίχωμα της γλάστρας η παλιά πλευρά και ιδανικά η πλευρά από την οποία αναπτύσσει νέους ψευδοβολβούς να βρίσκεται στο κέντρο της γλάστρας ώστε το φυτό να έχει χώρο να αναπτυχθεί.