Κρεμαστοί κήποι ορχιδέων (Kokedama – string gardens)

Κοκεντάμα σημαίνει μπάλα σφάγνων, είναι μια Ιαπωνική τεχνική που χρησιμοποιήθηκε αρχικά για κάποιες ιδιαίτερες ορχιδέες και κυρίως για τα μπονσάι. Η Κοκεντάμα αποτελείται από ένα μεταφυτευμένο φυτό με τις ρίζες του να βρίσκονται μέσα σε μια μπάλα από σφάγνο και σπάγκο, η οποία περικλείει τις ρίζες και το απαραίτητο υπόστρωμα καλλιέργειας (χώμα).

Οι κρεμαστοί κήποι (string gardens) εξελίσσουν αυτή την ιδέα, χρησιμοποιώντας Κοκεντάμα, που αντί να κάθονται σε κάποια πορσελάνινη γλάστρα, βρίσκονται κρεμασμένες στον χώρο δημιουργώντας ιδιαίτερα διακοσμητικά αποτελέσματα. Είναι μια μοναδική ευκαιρία τόσο για την δημιουργία ιδιαίτερων διακοσμημένων γωνιών στο σπίτι, όσο και εξοικονόμησης χώρου.

Τι θα χρειαστείτε:

1. Φυτά.

Προτιμήστε φυτά που έχουν σχετικά μικρό ριζικό σύστημα και αγαπούν την σκιά. Ιδανικά φυτά είναι οι φτέρες και τα περισσότερα είδη ορχιδέων. Παρόλα αυτά, αν σκοπεύετε να τοποθετήσετε τον κρεμαστό σας κήπο κοντά σε κάποιο παράθυρο, ή γενικά σε αρκετά φωτεινό σημείο, σχεδόν όλα τα φυτά εσωτερικού χώρου (ή ακόμη και δέντρα) θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν.

2. Υπόστρωμα.

Για παραδοσιακά φυτά, που χρειάζονται χώμα για να αναπτυχθούν θα προτείναμε ένα μείγμα 2 μέρη τύρφης , 6 μέρη κάποιου χώματος πλούσιο σε άργιλο (κοκκινόχωμα, πηλόχωμα) και 2 μέρη σφάγνων. Ο λόγος για αυτό το μείγμα από χώματα είναι για να μπορέσετε εύκολα να πλάσετε μια μπάλα η οποία θα κρατά μέσα της τις ρίζες και θα προσφέρει την απαραίτητη υγρασία στα φυτά σας. Αναμείξτε τα χώματα και το σφάγνο σε μια λεκάνη και προσθέστε νερό ζυμώνοντας μέχρι να γίνει σχεδόν πηλώδες. Φανταστείτε τα πλίνθινα τούβλα από άχυρο και πηλό αλλά φροντίστε να μην γίνει τόσο σφιχτό το μείγμα σας.

Για τις ορχιδέες θα χρειαστείτε υπόστρωμα από φλοιό κωνοφόρων και σφάγνο ή μόνο σφάγνο ανάλογα με το πόσο το κάθε είδος ορχιδέας αγαπά την υγρασία. Για παράδειγμα, σε φαλαινόψις και παφιοπέδιλα που τους αρέσει η παρατεταμένη υγρασία (αλλά όχι το μούλιασμα) μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μόνο σφάγνα, ενώ για τις κατλέγιες και τα ονσίντιουμ που προτιμούν να στεγνώνουν οι ρίζες τους μεταξύ ποτισμάτων, ίσως βοηθούσε αν το κέντρο της μπάλα αποτελούνταν από φλοιό και τα σφαγνα βρισκόταν εξωτερικά.

3. Σφάγνα.

Μπορείτε να επιλέξετε εξαιρετικής ποιότητας αποξηραμένα σφάγνα ή φρέσκα πράσινα. Παρόλα αυτά ανάλογα με τις συνθήκες, τα φρέσκα μπορεί να ξεραθούν και τα αποξηραμένα να πρασινίσουν. Το εξωτερικό περίβλημα από σφάγνα τα βοηθήσουν στην διατήρηση της υγρασίας, στο κράτημα όλων των υλικών σε μορφή μπάλας όσο και στην αισθητική του αποτελέσματος. Προετοιμάστε τα σφάγνα μουσκεύοντας τα σε νερό.

4. Σπάγκο.

Ή και πετονιά ανάλογα με το αποτέλεσμα που επιθυμείτε. Προσωπικά προτιμώ τον σπάγκο ως φυσικό προϊόν.

5. Βαμβακερή κλωστή.

Όλοι κάπου έχουμε ένα καρούλι στο σπίτι μας.

Κατασκευή:

Βήμα 1.

Αφαιρέστε το χώμα από τις ρίζες του φυτού σας. Είναι ευκολότερο να αφαιρέσετε το χώμα όταν είναι λίγο στεγνό. Προσέξτε να μην ενοχλήσετε πολύ τις ρίζες. Για τις ορχιδέες που είναι φυτεμένες σε φλοιό, είναι ευκολότερο να τον αφαιρέσετε όσο είναι υγρός. Παρόλα αυτά ανάλογα με το είδος της ορχιδέας, ίσως να ήταν σκόπιμο να τον αντικαταστήσετε με φρέσκο ώστε να υπάρχει καλύτερη κυκλοφορία αέρα στις ρίζες.

Βήμα 2.

Βυθίστε τις ρίζες του φυτού σας σε νερό θερμοκρασίας δωματίου για 2-3 λεπτά.

Βήμα 3.

Πάρτε μια ποσότητα από σφάγνο ικανή για να σκεπάσει τις ρίζες του φυτού σας. Σφίξτε το στην χούφτα σας ώστε να στραγγίσετε το περισσότερο νερό. Τυλίξτε τα σφάγνα γύρω από τις ρίζες και δέστε το προσεκτικά με την βαμβακερή κλωστή ώστε να σχηματίσετε ένα μικρό πουγκί. Φροντίστε να είναι όσο το δυνατόν μικρότερο και να χρησιμοποιήσετε το λιγότερο δυνατό σφάγνο. Η κλωστή θα αποδομηθεί και οι ρίζες του φυτού σας θα μεγαλώσουν μέσα στο χώμα. Αυτό το πρώτο στάδιο όμως θα έχει βοηθήσει με την διατήρηση απαραίτητης υγρασίας και θα μειώσει το στρες του φυτού σας ιδιαίτερα αν είναι μικρό σε μέγεθος. Για τις ορχιδέες δεν θα χρειαστεί να ακολουθήσετε αυτό το βήμα.

Βήμα 4.

Πλάστε το μείγμα χώματος σε μια μπάλα. Ιδανικά στο μέγεθος ενός μεγάλου πορτοκαλιού για μεγάλα φυτά ή μικρού πορτοκαλιού για μικρότερα φυτά. Φυσικά μπορείτε να προσαρμόσετε το μέγεθος ανάλογα με το μέγεθος του φυτού και των ριζών του. Αφού έχετε φτιάξει την μπάλα σας, κόψτε την στην μέση. Τοποθετήστε τα δύο μισά γύρω από το πουγκί με τις ρίζες του φυτού σας και πλάστε ξανά ώστε να σχηματιστεί μια σφαίρα. Για τις ορχιδέες δεν θα χρειαστεί να ακολουθήσετε αυτό το βήμα.

Βήμα 5.

Μόνο για ορχιδέες. Επιλέξτε αν θα χρησιμοποιήσετε φλοιό ή μόνο σφάγνο. Δημιουργήστε μια μπάλα από σφάγνα που να περικλείουν τις ρίζες της ορχιδέας σας, διατηρώντας το μικρότερο δυνατόν μέγεθος. Στηρίξτε το σχήμα τυλίγοντας σπάγκο. Αν θέλετε να χρησιμοποιήσετε φλοιό στο κέντρο, ένας εύκολος τρόπος θα ήταν να στραγγίσετε τα σφάγνα δημιουργώντας ένα τετράγωνο στο μέγεθος μιας ανοιχτής χαρτοπετσέτας, να τοποθετήσετε τις ρίζες της ορχιδέας πάνω του και να προσθέσετε φλοιό δημιουργώντας ένα βουναλάκι. Προσεκτικά σηκώνετε τις άκρες των σφάγνων ώστε να περικλείσετε μέσα σε αυτά τον φλοιό και στερεώνετε γρήγορα τυλίγοντας σπάγκο.

Βήμα 5.

Μόνο για φυτά που μεγαλώνουν σε χώμα. Καλύψτε την μπάλα με σφάγνα. Χρησιμοποιήστε τον σπάγκο για να το στερεώσετε. Φανταστείτε πως μαζεύετε ένα κουβάρι με μαλλί. Φροντίστε να τυλίξετε τόσο σπάγκο ώστε να είναι καλά στερεωμένο το σφάγνο αλλά όχι τόσο ώστε να το καλύψει πλήρως και χάσετε το όμορφο αισθητικά αποτέλεσμα της υφής του. Μην ξεχάσετε να φτιάξετε έναν κόμπο στο τελείωμα και να αφήσετε μερικά μέτρα σπάγκου. Από εκεί άλλωστε θα κρεμάσετε την κοκεντάμα σας.

Πότισμα:

Το μόνο που θα χρειαστείτε είναι μια λεκάνη ή κουβά στα οποία κατά προτίμηση δεν έχουν χρησιμοποιηθεί χημικά. (πχ να μην είναι ο κουβάς που σφουγγαρίζετε). Για τις ορχιδέες γεμίστε την λεκάνη ή κουβά με νερό θερμοκρασίας δωματίου σε ύψος όσο και το ύψος της σφαίρας από σφάγνα. Βυθίστε προσεκτικά την κοκεντάμα σας για 3-5 λεπτά και κρεμάστε την ξανά στην θέση της αφήνοντας την λεκάνη για μερικά λεπτά από κάτω ώστε να στραγγίσει τυχών πλεονάζον νερό. Για τα υπόλοιπα φυτά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον ίδιο τρόπο με τις ορχιδέες ή έναν ευκολότερο. Τοποθετήστε 2 φλυτζάνια νερό στην λεκάνη ανά κοκεντάμα και τοποθετήστε την/τις κοκεντάμα σας μέσα στην λεκανη για 10 λεπτά. Μόλις αποροφηθεί το νερό μπορείτε να τις κρεμάσετε και πάλι στην θέση τους. Με αυτό τον τρόπο θα έχετε ελάχιστες διαρροές.

Έξτρα συμβουλές:

Θα μπορούσατε να φυτέψετε μερικούς σπόρους γκαζόν στην έξω πλευρά της μπάλας σας πριν την τυλίξετε με σφάγνα για ακόμη πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα.

Μπορείτε να πλάσετε απλά μια μπάλα και να φυτέψετε σπόρους από πετούνιες και να τις δείτε να μεγαλώνουν και να ανθίζουν.

Για τις ορχιδέες σας μην ξεχνάτε πως ένα πρωινό ψέκασμα με νερό ή και κάποιο ειδικό προϊόν φροντίδας θα βοηθούσαν την ευημερία τους.

Η λίπανση είναι ιδιαίτερα σημαντική ειδικά για φυτά σε φάση ανάπτυξης και ανθοφορίας. Για τις ορχιδέες σας ένα ποιοτικό λίπασμα ανάλογα με το αν αναπτύσσεται ή ανθίζει θα βοηθούσε την ευημερία τους.

Πειραματιστείτε με διαφορετικά είδη φυτών. Με μικρό κόστος μπορείτε να έχετε ένα διακοσμητικό αποτέλεσμα που θα το ζηλεύουν όλοι οι επισκέπτες σας.

Η εξωτερική κάλυψη με σφάγνα στεγνώνει γρηγορότερα από το εσωτερικό της κοκεντάμα μην υπερποτίζετε τα φυτά σας. 2-3 φορές την εβδομάδα είναι αρκετές για φυτά που αγαπούν την υγρασία ενώ για τις ορχιδέες 1-2 κατά τους ζεστούς μήνες ενώ των χειμώνα 1 φορά την εβδομάδα ή και κάθε 10 μέρες θα είναι μια καλή συχνότητα ποτίσματος. Φυσικά δεν υπάρχουν χρυσοί κανόνες, αξιολογείτε την πορεία του φυτού σας και προσαρμόστε την συχνότητα ανάλογα με τις συνθήκες στον χώρο σας.

Φωτογραφίες από το stringgardens.