Ορχιδέες και ιοί

Στην καλλιέργεια των ορχιδέων υπάρχουν αρκετά παθογόνα που μπορεί να τις προσβάλουν. Μεταξύ αυτών είναι και οι ιοί. 2 είναι οι κυριότεροι ιοί που τις προσβάλουν στην καλλιέργειά τους και οι δύο από αυτούς μεταφέρονται από φυτό σε φυτό λόγω κακής φροντίδας. Ο συνηθέστερος είναι ο CymMV (Cymbidium Mosaic Virus) ή αλλιώς Μωσαϊκός Ιός των Σιμπίντιουμ. Ο άλλος είναι ο ORSV (Odontoglossum RingSpot Virus) που πρακτικά είναι ένα στέλεχος του Μωσαϊκού Ιού του Καπνού και ίσως τον δείτε να αναφέρεται ως TMV-O – Tabacco Mosaic Virus Orchid strain. Και στις δύο περιπτώσεις, εάν η ορχιδέα έχει μολυνθεί, δεν υπάρχει ακόμη κάποια θεραπεία. Η έκφανση των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλει. Σημάδια στα φύλλα, στα άνθη ή γενικό “ζαβλάκωμα” του φυτού ή ένα σωρό άλλα συμπτώματα ή και κανένα μιας και παρά την μόλυνση, για κάποιον χρόνο μια ορχιδέα μπορεί να είναι ασυμπτωματική. Το άσχημο είναι πως εκτός από τις μολύνσεις λόγω κακής φροντίδας κατά την καλλιέργεια, πολλές φορές οι ορχιδέες μαζικής παραγωγής είναι ήδη μολυσμένες εν τη γένεση τους. Πολλές ποικιλίες έχουν ακόμη και τους δύο ιούς μέσα στην φλάσκα (μιας και ο μεριστεματικός πολλαπλασιασμός μεταφέρει τον ιό εφόσον υπάρχει στο μητρικό φυτό).

Μιας και ακόμη δεν υπάρχει κάποια θεραπεία, η μόνη θεραπεία είναι η πρόληψη.

-Πλένουμε πάντα καλά τα χέρια μας (ειδικά οι καπνιστές) πριν μεταχειριστούμε ορχιδέες, ειδικά για φροντίδα που μπορεί να τις τραυματίσει, όπως κόψιμο φύλλων – ανθών, καθαρισμό βρακτίων, μεταφύτευση, χώρισμα κλπ.

-Φροντίζουμε να αποστειρώνουμε πάντα τα εργαλεία κοπής που χρησιμοποιούμε και προσέχουμε να μην ακουμπούν μεταξύ τους ορχιδέες που ίσως έχουν τραυματιστεί και ανταλλάξουν χυμούς. Αν και γενικότερα είναι καλό να υπάρχει μια μικρή απόσταση μεταξύ των ορχιδέων και για καλύτερο αερισμό.

Παρακάτω έχω συγκεντρώσει μερικές φωτογραφίες με συμπτώματα των ιών, παρόλα αυτά, η φωτοαναγνώριση δεν είναι ποτέ ακριβής μέθοδος. Ο μόνος σίγουρος τρόπος για να γνωρίζει κανείς αν έχει προσβληθεί με ιό κάποια ορχιδέα είναι το ειδικό τεστ.

CymMV σε φύλλο Cymbidium, φώτο από wikimedia commons

CymMV σε φύλλο Cymbidium, φώτο από wikimedia commons

ORSV σε διαφορετικές εκφάνσεις σε φύλλα ορχιδέων.

ORSV σε διαφορετικές εκφάνσεις σε φύλλα ορχιδέων.

Μια γρήγορη αναζήτηση εικόνων θα σας δείξει πολλές διαφορετικές μορφές των συμπτωμάτων.

Πολλές φορές αρχικά στάδια εμφάνισης μόλυνσης ιού μοιάζουν με άλλες μολύνσεις, αισθητικές αλλοιώσεις ή και φυσιολογικά γνωρίσματα. Για παράδειγμα, τα μαύρα στίγματα που προκαλούν οι ιοί, μπορεί να εμφανιστούν ως αποτέλεσμα βακτηριδιακής μόλυνσης ή ακόμη και ως αποτέλεσμα συγκέντρωσης χρωστικής που δεν αποτελεί κανένα πρόβλημα. Ξαφνική αλλαγή θερμοκρασιών μπορεί να εμφανίσουν σημάδια στα φύλλα που μοιάζουν με μόλυνση ή ακόμη και σπάσιμο του χρώματος στα λουλούδια, παρόμοιας εμφάνισης με αυτή της μόλυνσης ιών. Τέλος νέκρωση ιστών στα άνθη, μοιάζουν εμφανισιακά πολύ με το να έχουν προβληθεί από βοτρύτη.

Έχετε επενδύσει χρήματα, αλλά κυρίως κόπο για την ανάπτυξη μιας συλλογής ορχιδέων. Μην αφήνετε στην τύχη κάποια πράγματα. Προσέχετε πάντα σχολαστικά την υγιεινή των χεριών και εργαλείων φροντίδας. Αγοράζετε πάντα φυτά από σοβαρούς καλλιεργητές. Κρατάτε σε καραντίνα ύποπτα φυτά και σε οποιαδήποτε υποψία, διενεργήστε το ειδικό τεστ για ιούς ώστε να είστε σίγουροι για το τι αντιμετωπίζετε. Είναι προτιμότερο να δαπανήσετε μερικά χρήματα για το τεστ, παρά ένα άρρωστο φυτό να μολύνει όλη την συλλογή σας.

Νωρίτερα σήμερα στο Twitter, τραβούσα μερικές φωτογραφίες κατά την διάρκεια της διαδικασίας ελέγχου μιας Phalaenopsis. Αν και γνώριζα (μιας και το προκάλεσα για άλλο άρθρο) τι είχε, έκανα ένα τεστ για να μπορείτε να δείτε και την όλη διαδικασία.